Η Ευρωπαϊκή Ένωση έλαβε την απόφαση να απομακρυνθεί από το παραδοσιακό οικονομικό μοντέλο (take-make-consume-waste), που ευδοκίμησε κατά τη βιομηχανική επανάσταση, στο μοντέλο κυκλικής οικονομίας το 2015. Το μοντέλο κυκλικής οικονομίας βασίζεται στην επαναχρησιμοποίηση πόρων (π.χ. προϊόντα, υλικά), την αναγέννηση των φυσικών συστημάτων και την μείωση των αποβλήτων και της ρύπανσης.
Με άλλα λόγια, η κυκλική διαδικασία του φυσικού ζωντανού κόσμου υιοθετείται στην οικονομία για τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και την υγεία όλων των ζωντανών οργανισμών. Το μοντέλο μπορεί να χωριστεί στον βιολογικό κύκλο (π.χ. σχεδιασμός λιπασματοποιήσιμης συσκευασίας) και στον τεχνολογικό κύκλο (π.χ. επαναχρησιμοποίηση ανταλλακτικών τηλεφώνου). Έτσι, η κυκλική οικονομία εξαρτάται από την πολιτιστική αλλαγή. Για παράδειγμα, οι συνδρομές σε υπηρεσίες ή προϊόντα (π.χ. ridesharing) προσαρμόζονται καλύτερα στην κυκλική οικονομία από την παραδοσιακή ιδιοκτησία υπηρεσιών ή προϊόντων (π.χ. ιδιοκτησία αυτοκινήτου).
Η κυκλική οικονομία στην Ευρώπη
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε ένα Σχέδιο Δράσης για Νέα Κυκλική Οικονομία, το οποίο αποτελεί έναν από τους κύριους άξονες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, από τις 11 Μαρτίου 2020. Τα ανοιχτά δεδομένα μπορούν να παρέχουν λύσεις για την επίτευξη των στόχων της νέας στρατηγικής βελτιώνοντας τη λήψη αποφάσεων. με βάση τις πληροφορίες δεδομένων.
Με βάση τα αρχικά σχέδια του 2015, η νέα στρατηγική επικεντρώνεται στο σχεδιασμό και την παραγωγή μιας κυκλικής οικονομίας, με στόχο να διασφαλιστεί ότι οι πόροι που χρησιμοποιούνται διατηρούνται στην οικονομία της ΕΕ για όσο το δυνατόν περισσότερο.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Σχέδιο Δράσης για τη Νέα Κυκλική Οικονομία παρουσιάζει μέτρα για:
- Να κάνει τα βιώσιμα προϊόντα τον κανόνα στην ΕΕ
- Να ενδυναμώσει τοθς καταναλωτών και τους δημόσιους αγοραστές.
- Να εστιάσει στους τομείς που χρησιμοποιούν τους περισσότερους πόρους και όπου το δυναμικό κυκλικότητας είναι υψηλό, όπως: ηλεκτρονικά και ΤΠΕ, μπαταρίες και οχήματα, συσκευασίες, πλαστικά, υφάσματα, κατασκευές και κτίρια, τρόφιμα, νερό και θρεπτικά συστατικά
- Να εξασφαλίσει λιγότερα απόβλητα
- Να κάνει την κυκλικότητα να λειτουργεί για ανθρώπους, περιοχές και πόλεις.
- Να ηγείται παγκόσμιων προσπαθειών για την κυκλική οικονομία.
Ανοιχτά δεδομένα και η κυκλική οικονομία
Οι πληροφορίες που παρέχονται μέσω ανοιχτών δεδομένων μπορούν να βελτιώσουν τη λήψη αποφάσεων για την αποτελεσματική χρήση των πόρων, καθώς τα δεδομένα μπορούν να προβλέψουν συγκεκριμένες τάσεις (π.χ. αγορά, καιρός, δημογραφικά στοιχεία) της μελλοντικής προσφοράς και ζήτησης.
Ακολουθούν τρία παραδείγματα:
- Βιώσιμο σύστημα τροφίμων: Τα ανοιχτά δεδομένα μπορούν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα, να επιλύσουν ζητήματα υλικοτεχνικής υποστήριξης και να προστατεύσουν την επισιτιστική ασφάλεια στον γεωργικό τομέα. Με αυτόν τον τρόπο, τα βέλτιστα επίπεδα αποθέματος μπορούν να αντληθούν από πληροφορίες δεδομένων για τη μείωση των αποβλήτων (τροφίμων). Τα ανοιχτά δεδομένα για την παραγωγή τροφίμων, τη διανομή, τις αλλαγές θερμοκρασίας, την αύξηση των επιπέδων νερού, την καταγραφή της βιοποικιλότητας και την αποψίλωση των δασών μπορούν να βελτιώσουν τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων για τη ρύθμιση της προσφοράς και της ζήτησης στον γεωργικό τομέα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Για παράδειγμα, η έρευνα ανοιχτών δεδομένων από το Smartchain στοχεύει στην ανάπτυξη μιας βραχύτερης αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων.
- Διαχείριση πόρων και βελτιστοποίηση των αποβλήτων: Οι πληροφορίες από (γεωγραφικά) ανοιχτά δεδομένα μπορούν να βελτιώσουν τη διαδικασία ανακύκλωσης των αποβλήτων. Ειδικά η διαδικασία χωριστής συλλογής απορριμμάτων και η χρήση της πλήρους δυναμικότητας των εγκαταστάσεων ανακύκλωσης μπορεί να βελτιωθεί με (ανοιχτές) πληροφορίες δεδομένων. Διατίθενται ανοιχτά δεδομένα σχετικά με τα ποσοστά απορριμμάτων και την ανακύκλωση σε επίπεδο δήμου. Σύμφωνα με μελέτες της Παγκόσμιας Τράπεζας, αυτά τα ανοιχτά σύνολα δεδομένων δημιουργούν ευαισθητοποίηση και ενισχύουν την λογοδοσία των κυβερνήσεων. Αυτά τα ανοιχτά δεδομένα χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της στρατηγικής λήψης αποφάσεων σχετικά με την κατανομή των πόρων και την αποτελεσματική χρήση των εγκαταστάσεων ανακύκλωσης.
- Μείωση της ρύπανσης: Τα ανοιχτά δεδομένα για (ατμοσφαιρική) ρύπανση έχουν αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις μολυσμένες πόλεις και τους συναφείς κινδύνους για την υγεία. Η αυξημένη υπεράσπιση και ευαισθητοποίηση οδήγησε σε περισσότερη έρευνα για την ατμοσφαιρική ρύπανση σε πόλεις της Ευρώπης (Λονδίνο, Βερολίνο) Τα ανοιχτά δεδομένα για τη ρύπανση και τη δημόσια υγεία μπορούν να βελτιώσουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων προκειμένου να προστατεύσουν την υγεία των πολιτών της ΕΕ και του περιβάλλοντος. Για παράδειγμα, οι κυβερνήσεις και οι δήμοι έχουν λάβει αυξανόμενα προληπτικά μέτρα, όπως η πρόσφατη διακοπή της επέκτασης του αεροδρομίου Heathrow δίπλα στο Λονδίνο.
Πηγή άρθρου: https://www.europeandataportal.eu/