Ο ελεύθερος χρόνος, ο πολιτισμός και ο τουρισμός είναι κεντρικά στοιχεία της ζωής σε όλη την Ευρώπη — ιδιαίτερα κατά τους θερμότερους μήνες, όταν τα καφέ γεμίζουν, τα φεστιβάλ καταλαμβάνουν τις πλατείες των πόλεων και εκατομμύρια άνθρωποι ξεκινούν για διακοπές.
Αυτή η ιστορία δεδομένων χρησιμοποιεί ανοιχτά δεδομένα για να εξερευνήσει πώς το φαγητό έξω, η συμμετοχή σε πολιτιστικές δραστηριότητες και τα εποχιακά ταξίδια διαμορφώνουν την καθημερινή ζωή και την κινητικότητα σε όλη την Ευρώπη. Ενώ μεγάλο μέρος των δεδομένων αντικατοπτρίζει ετήσια συμπεριφορά, αναδεικνύει δραστηριότητες που γίνονται ιδιαίτερα ορατές ή εντείνονται κατά τη θερινή περίοδο.
Πώς οι Ευρωπαίοι ξοδεύουν σε εστιατόρια, καφέ και take away
Το φαγητό έξω είναι ένας δημοφιλής τρόπος να περάσει κανείς χρόνο με την οικογένεια και τους φίλους σε όλη την Ευρώπη. Αλλά πόσα πραγματικά ξοδεύουν οι άνθρωποι για αυτό;
Το Σχήμα 1 δείχνει το μέσο ποσοστό των οικιακών δαπανών που διατίθεται για φαγητό έξω στα κράτη μέλη της ΕΕ και έτσι προσφέρει πληροφορίες για το πόσο κεντρικό είναι το φαγητό έξω στην καθημερινή ζωή σε διαφορετικές χώρες. Οι περιφερειακές ομαδοποιήσεις χωρών που χρησιμοποιούνται εδώ βασίζονται καθαρά στη γεωγραφική θέση και ακολουθούν το σύστημα ταξινόμησης που ορίζεται στον πολύγλωσσο θησαυρό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Eurovoc). Αυτές οι κατηγορίες χρησιμοποιούνται για στατιστικούς και αναλυτικούς σκοπούς και δεν αντικατοπτρίζουν καμία πολιτική ή θεσμική διαίρεση.
Κατά μέσο όρο, το 6,7% των οικογενειακών προϋπολογισμών στην ΕΕ διατίθεται για φαγητό έξω — αλλά αυτό το ποσοστό ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των χωρών. Η Ιρλανδία βρίσκεται στην κορυφή της κατάταξης με 13,8%, ακολουθούμενη από την Ισπανία (12,7%) και τη Μάλτα (12,2%). Αυτές οι χώρες διαθέτουν ένα σχετικά μεγάλο μερίδιο των οικιακών τους δαπανών για φαγητό έξω, αντικατοπτρίζοντας την ισχυρή παρουσία του στην καθημερινή ζωή. Στο άλλο άκρο του φάσματος, τα νοικοκυριά στη Ρουμανία ξοδεύουν μόνο 2,8%, στην Πολωνία 3,1% και στη Γερμανία 4,1%. Αυτές οι διαφορές υποδηλώνουν ότι ο ρόλος του φαγητού έξω στην καθημερινή ζωή ποικίλλει σημαντικά και μπορεί να διαμορφώνεται από πολιτιστικές συνήθειες, επίπεδα εισοδήματος και προτιμήσεις τρόπου ζωής.
Κοιτάζοντας πιο προσεκτικά, το μοτίβο δεν ακολουθεί μια απλή γεωγραφική λογική. Γειτονικά κράτη μέλη, όπως η Γερμανία (4,1%) και η Αυστρία (9,7%), δείχνουν αξιοσημείωτα διαφορετικά επίπεδα δαπανών, με τους Αυστριακούς να ξοδεύουν κατά μέσο όρο περισσότερο από το διπλάσιο για φαγητό έξω. Αυτό υπογραμμίζει πώς οι εθνικές προτιμήσεις και τα οικονομικά πλαίσια μπορούν να υπερισχύσουν της γεωγραφικής εγγύτητας.
Παρόμοιες διαφορές αναδύονται στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι συμμετέχουν στον πολιτισμό και την ψυχαγωγία, όπως θα δούμε στην επόμενη ενότητα.
Σχήμα 1: Μερίδιο οικιακών δαπανών που διατίθεται για φαγητό έξω στην ΕΕ, 2022 Πηγή: Eurostat/data.europa.eu
Συμμετοχή στο πλήθος: πώς οι Ευρωπαίοι ασχολούνται με τον πολιτισμό και τον αθλητισμό
Από μουσικά φεστιβάλ μέχρι κινηματογραφικές προβολές και αθλητικές εκδηλώσεις, ο πολιτισμός και ο αθλητισμός παίζουν σημαντικό ρόλο στον ελεύθερο χρόνο σε όλη την Ευρώπη. Τα δεδομένα που παρουσιάζονται εδώ αντικατοπτρίζουν την ετήσια συμμετοχή σε ένα ευρύ φάσμα τέτοιων δραστηριοτήτων.
Το Σχήμα 2 συγκρίνει πόσο συχνά οι άνθρωποι σε διαφορετικά κράτη μέλη παρακολούθησαν πολιτιστικούς χώρους, ζωντανές παραστάσεις, αθλητικές εκδηλώσεις ή κινηματογραφικές προβολές το 2022. Τα αποτελέσματα δείχνουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών — τόσο στη συνολική συμμετοχή όσο και στις προτιμήσεις για συγκεκριμένους τύπους εκδηλώσεων.
Η Δανία, το Λουξεμβούργο και η Φινλανδία αναφέρουν σταθερά μερικά από τα υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής, αντικατοπτρίζοντας την ευρεία συμμετοχή στην πολιτιστική και αθλητική ζωή. Αντίθετα, χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία αναφέρουν χαμηλότερη συνολική προσέλευση, η οποία μπορεί να συνδέεται με παράγοντες όπως η περιορισμένη πρόσβαση σε χώρους, η περιορισμένη οικονομική δυνατότητα ή εναλλακτικοί τρόποι διάθεσης του ελεύθερου χρόνου.
Ορισμένα κράτη μέλη επίσης εμφανίζουν σαφείς προτιμήσεις για συγκεκριμένες δραστηριότητες. Η Ιρλανδία πρωτοπορεί στην παρακολούθηση αθλητικών εκδηλώσεων (40%), ενώ οι πολίτες στην Ιταλία και την Πολωνία αναφέρουν υψηλότερη προσέλευση στον κινηματογράφο (28% και 38%, αντίστοιχα). Η Λετονία δείχνει υψηλό ενδιαφέρον για πολιτιστικούς χώρους (31%), ενώ η Κύπρος ξεχωρίζει για τις ζωντανές παραστάσεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν την πιο δημοφιλή πολιτιστική δραστηριότητα στη χώρα (27%). Αυτά τα μοτίβα υποδηλώνουν ότι η πολιτιστική συμμετοχή παίρνει πολλές μορφές και μπορεί να διαμορφώνεται από τοπικές παραδόσεις, ενδιαφέροντα και ευκαιρίες.
Το Σχήμα 2 υπογραμμίζει πώς οι πολιτιστικές προτιμήσεις διαφέρουν σε όλη την Ευρώπη — προσφέροντας μια ματιά στους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους.
Σχήμα 2: Πώς οι Ευρωπαίοι ασχολούνται με τον πολιτισμό και τον αθλητισμό: ποσοστά συμμετοχής ανά κράτος μέλος, 2022 Πηγή: Eurostat/data.europa.eu
Θερινές αιχμές ταξιδιών: ποιες ευρωπαϊκές περιφέρειες βασίζονται περισσότερο στην εποχή;
Τα ανοιχτά τουριστικά δεδομένα αποκαλύπτουν πόσο έντονα εποχιακά είναι τα μοτίβα ταξιδιών σε διαφορετικά μέρη της Ευρώπης. Εξετάζοντας το μερίδιο των ετήσιων διανυκτερεύσεων που καταγράφονται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, μπορούμε να δούμε ποιες περιφέρειες δέχονται το μεγαλύτερο μέρος των επισκεπτών τους μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου.
Το Σχήμα 3 υπογραμμίζει πώς, ειδικά στις παράκτιες περιοχές, ο τουρισμός είναι έντονα συγκεντρωμένος το καλοκαίρι. Συγκεκριμένα, κατά μήκος των νότιων και ανατολικών ακτών της Ιταλίας, της ανατολικής Ρουμανίας και Βουλγαρίας και της παράκτιας Ουκρανίας, η πλειοψηφία των ετήσιων διανυκτερεύσεων πραγματοποιείται σε μόλις τρεις μήνες του χρόνου. Παρόμοιες αιχμές είναι ορατές στην Ελλάδα, τη Γαλλική Ριβιέρα και τις νότιες ακτογραμμές της Νορβηγίας και της Σουηδίας.
Αντίθετα, οι ενδοχώρες και αστικές περιοχές στην κεντρική και δυτική Ευρώπη τείνουν να βλέπουν πιο ισορροπημένο τουρισμό καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Σε αυτές τις περιοχές, το καλοκαίρι αντιπροσωπεύει το 20% έως 50% των συνολικών διανυκτερεύσεων — με λιγότερο έντονη εποχιακή αιχμή.
Ενδιαφέρον είναι ότι η Ισπανία — το κράτος μέλος με τον υψηλότερο συνολικό αριθμό διεθνών τουριστών — βλέπει ένα μικρότερο μερίδιο του τουρισμού της συγκεντρωμένο το καλοκαίρι. Αυτό υποδηλώνει μια πιο ολοχρονη ελκυστικότητα, υποστηριζόμενη από το ποικίλο κλίμα της και τις διαφορετικές ταξιδιωτικές προσφορές.
Αυτά τα μοτίβα υπογραμμίζουν τον ποικίλο χαρακτήρα του ευρωπαϊκού τουρισμού. Σε ορισμένες περιφέρειες, το καλοκαίρι είναι η καθοριστική ταξιδιωτική περίοδος, κινώντας τις τοπικές οικονομίες και διαμορφώνοντας τις υποδομές. Σε άλλες, ο τουρισμός είναι πιο ομοιόμορφα κατανεμημένος, προσφέροντας ολοχρονες ευκαιρίες για εξερεύνηση.
Σχήμα 3: Μερίδιο των ετήσιων διανυκτερεύσεων που καταγράφηκαν κατά τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούνιος–Αύγουστος), 2023 Πηγή: Eurostat/data.europa.eu
Συμπέρασμα
Αυτή η ιστορία δεδομένων δείχνει πώς η συμμετοχή σε και οι δαπάνες για συγκεκριμένες δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου ποικίλλουν σε όλη την Ευρώπη. Οι διαφορές μεταξύ χωρών και περιφερειών είναι εντυπωσιακές: σε ορισμένα μέρη, οι άνθρωποι ξοδεύουν περισσότερο από τέσσερις φορές περισσότερα σε υπηρεσίες φαγητού από άλλους, και παρόμοια μεγάλες ανισότητες υπάρχουν στην πολιτιστική και αθλητική συμμετοχή. Επιπλέον, ενώ ορισμένες περιφέρειες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στον καλοκαιρινό τουρισμό, άλλες προσελκύουν επισκέπτες όλο το χρόνο.
Αυτά τα μοτίβα υπογραμμίζουν τους πολλούς παράγοντες που διαμορφώνουν τον ελεύθερο χρόνο σε όλη την Ευρώπη — και την αξία των ανοιχτών δεδομένων στην αποκάλυψη βασικών διαφορών. Η συνεχής πρόσβαση σε έγκαιρα, συγκρίσιμα δεδομένα βοηθά όχι μόνο στην περιγραφή των τρόπων ζωής, αλλά και στην ενημέρωση αποφάσεων σε τομείς όπως ο τουρισμός, οι υποδομές και η πολιτιστική πολιτική.
Για να εξερευνήσετε περισσότερες πληροφορίες όπως αυτές, επισκεφθείτε το data.europa.eu και δείτε πώς τα ανοιχτά δεδομένα δίνουν ζωή στην ποικιλομορφία της Ευρώπης.
Πηγή άρθρου: https://data.europa.eu/