ΕΛ/ΛΑΚ | creativecommons.gr | mycontent.ellak.gr |
freedom

Υποδομές δεν είναι μόνο τα τρένα, αλλά και τα δεδομένα… #opendata #opengov

oasa1-thumb-large

O ΟΑΣΘ και ο ΟΑΣΑ παράγουν και προσφέρουν δρομολόγια λεωφορείων και τρένων, 
ενώ η κεντρική κυβέρνηση λειτουργεί οδικές αρτηρίες, φανάρια κίνησης και νοσοκομεία.

Οι χάρτες των μέσων μαζικής μεταφοράς στο Λονδίνο δεν είναι εύχρηστοι ούτε για αυτούς που τους έφτιαξαν. Πόσο μάλλον όταν είσαι επισκέπτης για πρώτη φορά ή διανύεις ωριμότερη ηλικία. Τα πράγματα γίνονται χειρότερα όταν προσπαθείς να συνδυάσεις μετρό με λεωφορεία και ταξί. Αλλά και αν τα καταφέρεις, υπάρχουν επιλογές με μεγαλύτερη άνεση και οικονομία όπως ταξί Uber και μικρά βαν.

Μετά, αρχίζουν άλλα θέματα, όπως οι ώρες με ακριβό εισιτήριο, οι βλάβες, η κίνηση και τα γεμάτα βαγόνια.

Ε, λοιπόν, όλα αυτά τα έλυσε η εφαρμογή CityMapper που βρίσκεται στα χείλη και στα χέρια των περισσότερων χρηστών σε Λονδίνο, Νέα Υόρκη και άλλες πόλεις.

Θα με ρωτήσετε πώς τα κατάφερε, ακόμα καλύτερα και από την Google Maps, και αν θα έρθει ποτέ στην Αθήνα ή στη Θεσσαλονίκη. Καλά, ας ξεχάσουμε τη Θεσσαλονίκη γιατί δεν έχει ακόμα μετρό και ο ΟΑΣΘ σέρνει στα δικαστήρια όποιον χρησιμοποιήσει τα δεδομένα για τα δρομολόγια!

Για να γίνει πραγματικότητα η εφαρμογή CityMapper και μια σειρά παρόμοιων πρωτοβουλιών, απαιτούνται υποδομές. Οχι οι γνωστές υποδομές – τρένα, αεροδρόμια, λιμάνια και δρόμοι. Αυτά τα χτίσαμε και τα επεκτείνουμε. Μιλάμε για υποδομές δεδομένων. Τα δρομολόγια και οι στάσεις των τρένων και των λεωφορείων. Οι τιμές των εισιτηρίων και τα προβλήματα στις γραμμές – πληροφορίες διαθέσιμες ανοιχτά προς όλους, ανθρώπους και υπολογιστές.

Ας σκεφτούμε κάτι αντίστοιχο για κάθε βασική υπηρεσία όπως η περίθαλψη, η άθληση και η ψυχαγωγία, η εκπαίδευση και η οικονομική διαχείριση.

Να μπορούσαμε να δούμε τα διαθέσιμα σημεία άθλησης ή περίθαλψης μαζί με το κόστος και τις υπηρεσίες τους. Οχι απλά μια εφαρμογή του ΕΟΠΠΥ για τη διαθεσιμότητα των γιατρών, αλλά μια ενιαία εμπειρία για την περίθαλψη (Health as a Service).

Για να ξεκινήσει αυτός ο ενάρετος κύκλος της δημιουργίας, θα πρέπει να διαχωρίσουμε και να επικεντρωθούμε ο καθένας στον ρόλο του. Για παράδειγμα, ο ΟΑΣΘ και ο ΟΑΣΑ παράγουν και προσφέρουν δρομολόγια λεωφορείων και τρένων, ενώ η κεντρική κυβέρνηση λειτουργεί οδικές αρτηρίες, φανάρια κίνησης και νοσοκομεία.

Πρέπει, λοιπόν, να διαθέτουν δημόσια τα δεδομένα σχετικά με τη βασική τους λειτουργία. Αν δηλαδή έφυγε στην ώρα του το λεωφορείο, αν δουλεύει το φανάρι στην Κηφισίας και αν υπάρχουν κρεβάτια στη γυναικολογική. Αλλωστε, τα δεδομένα αποτελούν τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο επικοινωνίας και ιδίως όταν αφορούν σημαντικές υπηρεσίες, ξεκινούν έναν κύκλο συνεισφοράς και βελτίωσης. Μετά έρχονται οι νέοι ερευνητές και οι επιχειρηματίες για να βελτιώσουν και να συνδυάσουν τα δεδομένα αυτά και να δημιουργήσουν καινοτόμους χρήσεις. Οι κυβερνήσεις δεν έχουν παρά να θέσουν το πλαίσιο ανοιχτής διάθεσης και ενιαίας ποιότητας για να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή όλων των παικτών του οικοσυστήματος.

Στην ίδια γραμμή, η Γερμανία ξεκίνησε τον Industrial Data Space και η Γαλλία ψήφισε έναν προοδευτικό νόμο στη διάθεση ανοιχτών κυβερνητικών δεδομένων. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση επενδύει στα ανοιχτά δεδομένα για να ενισχύσει την ανάπτυξη και την ευημερία των πολιτών της.

Είναι μια εξαιρετική αναπτυξιακή προοπτική για τη χώρα μας και ίσως μια προτεραιότητα που θα μπορούσε να εξετάσει το νεοσύστατο υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής.

Αφού είδαμε τα τρένα να περνούν, ας μη δούμε και τα δεδομένα τους να (συνεχίσουν) να φεύγουν!

 

Πηγή: http://www.kathimerini.gr

3 thoughts on “Υποδομές δεν είναι μόνο τα τρένα, αλλά και τα δεδομένα… #opendata #opengov

  1. Ονομάζομαι Πάνος Παπαδόπουλος και εργάζομαι ως προγραμματιστής στο Δήμο Θεσσαλονίκης.
    Θεωρώ ότι όλη αυτή η ιστορία με τα «ανοικτά δεδομένα» πρέπει κάποια στιγμή να μπει στη σωστή της βάση και κατά τη γνώμη μου η σωστή βάση είναι ότι αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα δεν υπάρχουν δεδομένα που μπορεί να παρέχουν οποιαδήποτε χρήσιμη πληροφορία. Ουσιαστικά μιλάμε για ανοικτά ψηφιακά σκουπίδια και όχι για ανοικτά δεδομένα.
    Για να γίνω σαφέστερος: τι να τα κάνω τα ανοικτά δεδομένα που σχετίζονται π.χ. με τα δρομολόγια των απορριμματοφόρων όταν: α) τα απορρίμματα που παράγουμε είναι υπερπολλαπλάσια από αυτά που θα έπρεπε να παράγουμε, β) όταν οι διαδρομές των απορριμματοφόρων δεν παρέχουν επιλογές αλλά είναι λίγο πολύ αναγκαστικές και γ) όταν δεν έχω απορριμματοφόρα, ή ανταλλακτικά.
    Αυτό που εν τέλει θέλω να πω είναι ότι τα ανοικτά δεδομένα είναι πράγματι ένας θησαυρός σε πολιτισμένα μέρη όπου από τα δεδομένα αυτά μπορεί κανείς να συναγάγει συμπεράσματα με τα οποία θα βελτιώσει δομές και διαδικασίες και θα αποκομίσει εν τέλει οικονομικά, ενεργειακά, περιβαλλοντικά και άλλα οφέλη. Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να παρέχει ή να συντηρεί ανοικτά δεδομένα γιατί απλά δεν παράγει δεδομένα, αλλά δεδομένα-σκουπίδια. Όταν έχει χαθεί η μπάλα σε όλους τους τομείς και ο ίδιος ο ασφαλιστικός σου φορέας δεν γνωρίζει πόσα ένσημα έχεις, τότε δεν μιλάμε για ανοικτά δεδομένα αλλά για ανοικτό μπάχαλο.
    Σήμερα για να δεί κανείς πόσα ένσημα έχει πρέπει να κάνει κρούσεις σε 4-5 διαφορετικούς φορείς και τελικά θα πρέπει ο ίδιος να καταμετρήσει τα έσημά του καταφεύγοντας πολλές φορές σε δικηγόρους, εργατολόγους και λογιστές, ίσως δε να χρειαστεί να καταφύγει και σε δικαστήρια που θα συνεδριάσουν σε 5 ή 10 χρόνια. Γιατί πρέπει να υπάρχει ο ΑΤΛΑΣ, η ΗΔΙΚΑ και η ΕΡΓΑΝΗ και όχι μια ενιαία βάση δεδομένων όλου του πληθυσμού στην οποία απλά θα ανατρέχει κανείς για να δει online πόσα ένσημα έχει; Γιατί πρέπει τα οχήματα που κυκολοφορύν στην Ελλάδα να είναι καταγεγραμμένα σε διάφορες βάσεις δεδομένων του Υπουργείου Μεταφορών, της ΓΓΠΣ και δεν ξέρω εγώ πού αλλού, παρά δεν υπάρχει ΜΙΑ ενιαία, κανονικοποιημένη βάση δεδομένων στην οποία να υπάρχει όλη η απαραίτητη πληροφορία οργανωμένη με το σωστό τρόπο και η οποία να συνοδεύεται από τα απαραίτητα interfaces και APIs ώστε η πληροφορία αυτή να μπορεί να διαχυθεί όπου χρειάζεται να διαχυθεί;
    Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι τα ανοικτά δεδομένα· είναι ότι το Ελληνικό κράτος είναι ανώριμο να δημιουργήσει τέτοιου είδους δομές και πλατφόρμες. Μια ματιά στη «Διαύγεια» είναι αρκετή για να καταλάβετε για τι είδους «δεδομένα» μιλάμε. Προτείνω λοιπόν μια εκ βάθρων αναδιάρθρωση και εξορθολογισμό των διαδικασιών -πράγμα που προϋποθέτει αλλαγή του νομικού πλαισίου- και όταν περιέλθουμε σε κατάσταση σχετικής τάξης -πιθανόν μετά από 20-30-40-50 χρόνια- τότε ναι, μπορούμε να ανοίξουμε τα δεδομένα και να προχωρήσουμε σε πάσης φύσεως χρήση και εκμετάλλευση των δεδομένων αυτών. Σήμερα το άνοιγμα της χωματερής των δεδομένων του ελληνικού δημοσίου απλώς θα γεμίσει το διαδίκτυο με ένα σωρό άχρηστη πληροφορία η οποία όχι μόνο δεν θα αποφέρει οφέλη, αλλά αντίθετα θα προσθέσει ένα ακόμη πρόβλημα στα ήδη συσσωρευμένα προβλήματα μια διοίκησης που καρκινοβατεί εδώ και πολλές δεκαετίες.
    Ορισμένα απλά παραδείγματα, πέρα από τα εργασιακά που ανέφερα ήδη, αποτελούν το περίφημο Εθνικό Περιουσιολόγιο (με τους νόμους περί εξ αδιαιρέτου και άλλες ελληνικές πρωτοτυπίες δεν πρόκειται να γίνει ποτέ), το Εθνικό Κτηματολόγιο (υπάρχουν ήδη τουλάχιστον τρεις ημιτελείς πλατφόρμες και ετοιμάζονται κι άλλες), τα 200 περίπου υποθηκοφυλακεία της χώρας (κατεστραμμένα, ποντικοφαγωμένα χάρτινα αρχεία σύμμικτα με ηλεκτρονικά αλαλούμ δεδομένα) και οι πολεοδομίες (να μη μιλήσω). Αν πιστεύει κανείς ότι το άνοιγμα αυτών των δεδομένων θα εισφέρει έστω την παραμικρή χρήσιμη πληροφορία και θα κάνει τη διοίκηση καλύτερη, τότε καλώς, είμαι μαζί σας. Ζήτω τα ανοικτά δεδομένα!

    • Αγαπητέ Πάνο,

      η κατάσταση που περιγράφεις είναι γνωστή σε όλους όσους ζούμε στη χώρα αυτή και μας πονάει, ειδικά αν έχουμε περάσει κάποιο μέρος της ζωής μας σε κάποια π.χ. ευρωπαϊκή, πιο προοδευμένη, χώρα. Αυτός όμως δεν είναι λόγος για να καταφερόμαστε ενάντια στα βήματα που θα μας κάνουν καλύτερους, συμπεριλαμβανομένων των ανοικτών δεδομένων. Για τους εξής λόγους πιστεύω:
      1. Ο καλύτερος τρόπος για να αναδείξεις τα χρόνια προβλήματα της χώρας είναι να δώσεις ανοιχτά τα στοιχεία που τα αποδεικνύουν και ευαισθητοποιούν τους νοήμονες πολίτες
      2. Οι ανακρίβειες που εμπεριέχουν τα αντοιχτά δεδομένα μπορούν, παράλληλα με δράσεις βελτίωσης των διαδικασιών που τα παράγουν, να αρθούν αργότερα, ίσως πιο σύντομα από όσο φαίνεται σήμερα με μια απαισιόδοξη ματιά.
      3. Πολλές φορές δεν φταίνε οι διαδικασίες αλλά οι άνθρωποι. Το άνοιγμα των δεδομένων που τους αφορούν ίσως τους κάνει να σκεφτούν δυο φορές να τεμπελιάσουν, να φοροδιαφύγουν ή να καταχραστούν την εξουσία που τους δόθηκε. Ακόμη και αν κάτι είναι δύσκολο να εντοπισθεί στη Διαύγεια, υπάρχει εκεί και περιμένει την ανακάλυψη του, και αυτοί (όσοι και όποιοι είναι) το ξέρουν.
      4. Καταγράφοντας ανοιχτά τη σημερινή κατάσταση, αύριο θα μπορέσουμε να καταγράψουμε την όποια βελτίωση των διδικασιών που πολύ σωστά εντοπίζεις σαν αιτία του προβλήματος, αλλιώς θα διαφωνούμε μόνιμα για το αν κάποιος πέτυχε κάτι και πόσο ήταν αυτό. Επιπλέον ποιες διαδικασίες θα αρχίσουμε να βελτιώνουμε; Δεν μπορούμε προφανώς να τις βελτιώσουμε όλες μαζί. Μήπως τα ανοικτά (και άλλα) δεδομένα θα μας τις υποδείξουν καλύτερα;
      5. Ακόμη και αν εμείς δεν βλέπουμε κάποια χρησιμότητα σε κάποια ανοικτά δεδομένα, κάποιος άλλος μπορεί να σκεφτεί κάτι που σε εμάς διέφυγε. Δεν είναι τυχαίο ότι τα ανοικτά δεδομένα είναι πηγή καινοτομίας και επιχειρηματικότητας.
      6 …

      The man who moves a mountain begins by carrying away small stones, Κομφούκιος

      Ας ξεκινήσουμε με τις μικρές πέτρες και σιγά σιγά θα κινήσουμε και το βουνό. Αλλά να ξεκινήσουμε!

      Με την ευκαιρία Καλές Γιορτές και Καλή (Ανοικτή) Χρονιά σε σένα και σε όλους!

  2. κ. Παπαδόπουλε,

    Με βάση τα εξής:
    1. στην Ελλάδα δεν υπάρχει παράδοση καταγραφής σε μητρώα. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια συγκριτικά (με το παρελθόν) σημαντική πρόοδος.
    2. επίσης, δεν υπάρχει κουλτούρα ανοιχτότητας και διαμοιρασμού. Και εδώ υπάρχει πρόοδος.
    3. Ελάχιστοι σύγχρονοι πολιτικοί και επιχειρηματίες (κυρίως οι παλαιότεροι) κατανοούν τα δεδομένα ως υποδομή και ειδικότερα τα ανοιχτά δεδομένα ως βασική δημόσια υποδομή.
    4. Η αλήθεια είναι πως τα δεδομένα υπάρχουν σε ένα συνεκτικό φάσμα ως κλειστά, διαμοιραζόμενα και ανοιχτά (https://theodi.org/data-spectrum).
    5. Τα δεδομένα ποτέ δεν θα είναι τέλεια από την πηγή τους. Προβλήματα στην ποιότητα και στην βούληση εμφανίζονται σε διεθνές επίπεδο. Δείτε πχ εδώ https://identify-org.net/ το πρόβλημα του ενιαίου ονόματος στους οργανισμούς που προσπαθούμε να λύσουμε. Με την ανοιχτότητα και την συνεργασία σε διεθνές επίπεδο προχωράμε με ήττες (πχ το Παρατηρητήριο τιμών δεν λειτουργεί http://services.e-prices.gr/) και νίκες (πχ πραγματικοί εταιρικοί ιδιοκτήτες στο Η.Β. http://www.opengovpartnership.org/blog/robert-palmer/2016/11/24/what-does-uk-beneficial-ownership-data-show-us).

    Επιλέξαμε να μην περιμένουμε να γίνουν τα βασικά μητρώα τέλεια αλλά να πιέζουμε εκ των έξω, μέσω της δημιουργίας (και όχι της καταγγελίας) να βελτιωθούν. Οι άνθρωποι που εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση πληθαίνουν και πέρα από τον ερευνητικό χώρο, προέρχονται και από τους δημόσιους φορείς και ο ρόλος τους είναι καταλυτικός.

Leave a Comment